Duurzaam boeren
Informatie voor je spreekbeurt over ‘Duurzaam boeren’
Goede zorg voor koeien en natuur
Een boer zorgt voor het grasland, de bodem, de natuur en dieren rond de boerderij. Hij probeert bijvoorbeeld producten te hergebruiken, zuinig te zijn met water en licht en zelf energie op te wekken door zonnepanelen op het dak van zijn stal te plaatsen.
De mest van de koeien kan ook opnieuw worden gebruikt. Door de mest uit te rijden op het land gaat het gras harder groeien of de mest wordt omgezet in biobrandstof.
Gezonde koeien
Melkveehouders zorgen zo goed mogelijk voor hun koeien. De melk van melkkoeien bepalen immers het inkomen van de melkveehouder en het gezin.
Een melkkoe wordt in Nederland gemiddeld 5 à 6 jaar oud. De gezondheid van een koe en bedrijfseconomische motieven spelen een rol bij hoe oud een koe wordt.
De boer houdt de koeien goed in de gaten. Door goed te kijken naar de koeien weet een boer of een koe gezond is. Een gezonde koe heeft heldere ogen en gedraagt zich kalm en rustig. Ze heeft een rechte rug en een glanzende vacht. Ze voelt zacht en lekker warm aan.
De boer bespreekt de gezondheid van zijn koeien ook met de dierenarts.
In de wei en stal
Koeien leven afwisselend in de wei en in de stal. Van maart tot november gaan de koeien op de meeste melkveehouderijen zoveel mogelijk naar buiten in de wei.
In de winter wonen de koeien in de stal. Vaak is dit een halfopen stal, met voldoende ruimte, licht en frisse lucht. De koeien kunnen dan zelf naar binnen en naar buiten lopen.
De boer maakt de stal schoon, zorgt dat de koeien een fijne, zachte plek hebben om te liggen en dat de koeien voldoende water hebben.
Weidegang
Grazende koeien in de wei zijn een bekend Nederlands plaatje. Ook in het buitenland wordt dit gezien als typisch Nederlands.
Weidegang betekent dat koeien in de wei kunnen grazen. Dat is hun natuurlijke gedrag.
Toch is weidegang niet vanzelfsprekend. Ontwikkelingen in de sector als automatisering, schaalvergroting en intensiever gebruik van het weiland beïnvloeden de keuze van een melkveehouder om de koeien buiten te laten lopen.
Vanuit subsidies worden boeren gestimuleerd de weidegang te behouden en koeien zoveel mogelijk buiten te laten grazen.
Zuinig met water
Er zijn verschillende manieren om zuinig met het gebruik van water om te gaan. Bijvoorbeeld door het water dat de boer gebruikt om de melkmachine mee schoon te maken op te vangen en daarna te gebruiken om de stal mee te poetsen. Daarmee kan de boer waterverspilling zoveel mogelijk voorkomen.
Ook kan de boer water uit de sloot gebruiken, als de waterkwaliteit goed is.
Groene energie
Boeren gebruiken veel energie op de boerderij. Niet alleen voor de melkmachine, maar ook voor andere apparatuur en handige robots, zoals de mestrobot en de voerrobot.
De boer kan zijn energieverbruik beperken door zuinig om te gaan met licht. Bijvoorbeeld door goed op te letten dat de lichten in de stal niet aanstaan als het niet nodig is. Sommige boeren maken gebruik van groene stroom. Stroom uit windmolens en zonnepanelen is groen, want het raakt nooit op en er komen geen schadelijke gassen vrij. Er zijn ook boeren die eigen groene energie opwekken door bijvoorbeeld zonnepanelen op het dak van de stal te plaatsen.
Hergebruik etensresten en mest
Sommige koeien krijgen als onderdeel van hun menu etensresten van de aardappelfabriek of de bierbrouwerij. Dat zijn gezonde etensresten voor koeien. Zo hoeven boeren zo min mogelijk eten weg te gooien en helpen ze voedselverspilling te voorkomen.
Ook de mest van de koeien kan opnieuw worden gebruikt. Door de mest uit te rijden op het land gaat het gras harder groeien. Daar komen dan weer insecten en vogels op af.
Biodiversiteit
In de natuur zijn dieren en planten van elkaar afhankelijk. Insecten hebben bloemen nodig om te kunnen leven. En de insecten zijn weer het voedsel van vogels en andere beestjes zoals egels of mollen. Grotere dieren eten vervolgens weer die vogels, egels of mollen.
Voor de natuur is het daarom belangrijk dat er veel verschillende soorten planten en dieren zijn. Dat noem je biodiversiteit. Variatie in planten en dieren zorgt ervoor dat er voor alle dieren voldoende voedsel is.
Voorzichtig met weidevogels
In het voorjaar broeden weidevogels zoals de kievit, grutto en tureluur in de wei van de koe. De boer kan deze vogels beschermen door een lint bij hun nesten te plaatsen. Dan ziet de boer met maaien waar de nesten zijn en rijdt hij er niet tegenaan. Zo kunnen de vogels hun eieren rustig uitbroeden.
Sommige boeren laten delen van hun weiland onder water lopen zodat er een ‘plas dras’ ontstaat. Dat is heel fijn voor weidevogels, ze vinden er rust en voedsel.
Natuur rond de boerderij
Boeren zorgen voor de natuur rond de boerderij. Als een boer het grasland en de slootkanten minder vaak maait kunnen de planten en insecten in en rond de sloot de kans krijgen om te groeien. En dat is goed voor vogels en andere kleine dieren die van er van leven.
Ook planten sommige boeren bomen en hagen zodat daar beestjes in kunnen leven. Zo krijgen vogels, insecten, kruiden en bloemen de ruimte.
