De Boerderij
Alles over de melkveehouderij
Benieuwd wat er allemaal gebeurt op de boerderij? Wie er wonen en werken? En waar de koeien gemolken worden? Lees er meer over op deze pagina!
De melkveehouderij
Een melkveehouderij houdt koeien om melk te produceren, speciaal voor de mens. De meeste melkveebedrijven in Nederland zijn familiebedrijven die al generaties lang bestaan. In Nederland zijn er zo’n 16.000 melkveehouderijen. In Overijssel zijn de meeste melkveebedrijven: wel 3.000! Het gemiddeld aantal koeien per melkveebedrijf in ons land ligt op dit moment rond de 100. Bij biologische melkveebedrijven ligt het gemiddeld aantal koeien per bedrijf nog iets lager; rond de 80 koeien. Een melkveehouder die biologisch werkt geeft zijn dieren meer ruimte.
Hoe werkt een melkveehouderij?
De boer zorgt er voor dat de koeien elke dag worden gemolken. De meeste boeren melken hun koeien twee keer per dag met een melkmachine. Meestal ‘s morgens vroeg om 06:00 en ‘s avonds om 18:00. Behalve als er een melkrobot is. Dan kiezen koeien zelf wanneer ze worden gemolken. De melk wordt bewaard in een koeltank en twee keer per week opgehaald door een vrachtwagen van de zuivelfabriek.
In de stal
Op de meeste melkveehouderijen leven de koeien afwisselend in de stal en in de wei. In de winter wonen de koeien in de stal. Vaak is dit een halfopen stal, met veel ruimte, licht en frisse lucht. De koeien kunnen dan zelf naar binnen en naar buiten lopen. Ook is het schoon in de stal en heeft elke koe een fijne zachte plek om te liggen. Een ligplek is ongeveer 1,15 m breed en 2,50 m lang. Sommige stallen hebben ronddraaiende borstels. De koeien vinden het lekker om er onder te gaan staan.
Wat is een melkcarrousel?
Een melkcarrousel is een draaiende melkstal, waar koeien in een soort draaimolen stappen. Terwijl ze rustig rondjes draaien, kan de boer het melkapparatuur aansluiten op de spenen van de koeienuiers. Zo worden ze al draaiend gemolken.
Bekijk de video
In de wei
Van maart tot november gaan de koeien op de meeste melkveehouderijen zoveel mogelijk naar buiten. Koeien die grazen in een weiland zijn een bekend Nederlands plaatje. Grazende koeien in de wei noem je ook wel weidegang. Veel boeren vinden de weidegang heel belangrijk, omdat de koeien in de wei helemaal zichzelf kunnen zijn. In Nederland komen op ruim 83% van de melkveebedrijven de koeien regelmatig buiten.
Natuur rond de boerderij
Als een boer het grasland en de slootkanten minder vaak maait is er meer insectenleven en dat is goed voor vogels en andere kleine dieren die van er van leven. Sommige boeren laten delen van hun weiland onder water lopen zodat er een “plasdras” ontstaat. Daar komen weide- en andere vogels op af. Soms zie je ook een lint bij de nesten van weidevogels. Dan weet de boer waar de nesten zijn en kan hij er tijdens het maaien om heen rijden.
Naar de fabriek
Nadat de boer de koeien heeft gemolken gaat de melk in een hele grote koeltank op de boerderij. Eens in de paar dagen komt de tankwagen en die haalt de melk op. De tankwagen wordt ook wel de Rijdende Melkontvangst genoemd (RMO). Ook die heeft een koeltank, dus de melk blijft onderweg lekker koud. De tankwagen haalt per keer zo’n 10.000 liter melk op bij de boer. In een volle tankwagen past wel 40.000 liter melk. En dan brengt de chauffeur de melk naar de fabriek. In Nederland wordt jaarlijks bijna 14 miljard liter melk getransporteerd van boerderij naar fabriek.
Als de koe is gemolken moet de melk worden bewaard totdat deze wordt opgehaald door de vrachtwagenchauffeur van de melkfabriek. Daarom heeft elke melkveehouder een koeltank. De melk wordt in de koeltank bewaard op een temperatuur van drie à vier graden. Eens per twee, drie dagen wordt de melk met een speciale tankwagen opgehaald. Dit vervoer noemen we de RMO (Rijdende Melk Ontvangst). Elke keer dat de melk wordt opgehaald, wordt een beetje melk apart gehouden voor onderzoek, dit noemen we een monster. De RMO-chauffeur is hier speciaal voor opgeleid. Hij beoordeelt de melk op geur, kleur en temperatuur. Als de melk volgens de chauffeur niet goed is, gaat ie niet mee in de tankwagen. De monsters worden vervolgens ook nog onderzocht door het onafhankelijke en gespecialiseerde laboratorium Qlip in Zutphen.
Een melkerij is een bedrijf waar koeien worden gemolken. Kortom, een ander woord voor melkveebedrijf of melkveehouderij.
Ja, wij denken vaak dat we uniek zijn, maar dat zijn we echt niet hoor. In het buitenland wonen heel veel boeren in net zoveel boerderijen. De een heeft melkkoeien, de ander heeft alleen paarden of varkens. Of kippen. Of hij verbouwt mais of tomaten. Net als in Nederland. Onze boeren zijn beroemd om de melk en vooral om de kaas die uit ons kikkerlandje komt.
De vrijloopstal is een nieuw type stal. Hier lopen de koeien vrij rond en ze bepalen zelf of ze buiten of binnen willen staan. Ook kiezen ze zelf wanneer ze gemolken worden door de melkrobot. De nieuwste technieken zorgen voor de automatische afvoer van de plas van de koe en de mest zakt automatisch door de vloer. Daarvoor zitten speciale openingen in de vloer.
Bij een potstal staan de koeien op een laag stro waar de koeien op poepen. Dit wordt alleen niet elke dag opgeruimd zoals in andere stallen, maar gewoon bedekt met een nieuwe laag stro. Hierdoor wordt de bodem van stro en mest steeds hoger. De potstal wordt uiteindelijk maar één of twee keer per jaar uitgemest. Deze mest wordt vervolgens over het weiland uitgestrooid.
Om hier antwoord op te krijgen moet je ver terug de geschiedenisboeken in. Maar waarschijnlijk is het afgeleid van het woord ‘boerenbedrijf’. Rond 1780 hadden steeds meer mensen het over ‘boerdery’ als ze spraken over de ‘boerenwoning’. En pas rond 1800 werd er niet alleen over boerderij gesproken, maar ook over geschreven. Dus jouw over-over-overgrootouders hadden het al over ‘de boerderij’. Het woord is nu dus al zo’n 240 jaar oud.
